5 AI-trends die in 2026 het speelveld gaan veranderen

In 2026 staat kunstmatige intelligentie (AI) niet langer in de beginfase van experimenteren — het is een kernonderdeel van strategieën geworden. Hieronder vijf belangrijke trends die volgende jaar het verschil gaan maken voor organisaties, bestuurders en HR-professionals.

1. Agentic AI: van tool naar autonome collega

Autonome AI-systemen – ook wel “agentic AI” genoemd – kunnen zelfstandig doelen stellen, adaptief handelen en samenwerken met mensen en andere agents. Deloitte+1
Belangrijkste elementen:

• Organisaties gaan verder dan proefprojecten; agentic AI beweegt zich richting grootschalige inzet in bedrijfsprocessen. Deloitte+1
• Governance-kaders, ethiek en verantwoordingsstructuren worden kritische randvoorwaarden bij deze autonome systemen. Deloitte+1
• Nieuwe rollen ontstaan, zoals “agent ops” teams die agents trainen, monitoren en optimaliseren. https://www.usaii.org/+1
  Waarom dit relevant is voor jou: In de bouw- en projectomgeving waarin je werkt, kan agentic AI nieuwe mogelijkheden creëren voor procesautomatisering, bemensing en datagedreven besluitvorming — denk aan autonome planning, logistieke agenten of contract-monitoring.

2. Fysieke AI-systemen (Physical AI) verbinden digitaal met fysiek

Deze trend betreft AI dat niet alleen in software plaatsvindt, maar direct in de fysieke wereld opereert via robots, sensoren, drones, IoT en slimme infrastructuur. https://www.usaii.org/+1
Voorbeelden en aandachtspunten:

• In sectoren zoals bouw, logistiek en industrie gaat physical AI sneller voet aan de grond krijgen. Deloitte+1
• Belangrijk zijn veiligheid, beveiliging, samenwerking tussen mens en machine en integratie in bestaande infrastructuur. Deloitte+1
  Relevantie voor jouw organisatie: Bij een bouwbedrijf met materieeldienst, 200 medewerkers en diverse projecten kan physical AI toepassingen krijgen (bijv. autonome materieelbeweging, drone-inspecties, slimme magazijnrobotica) — wat efficiency en veiligheid kan verhogen.

3. Domeinspecifieke taalmodellen & multi-agent systemen

Volgens Gartner behoort dit tot de strategische technologie-trends voor 2026: modellen die specifiek zijn voor een industrie (zoals bouw, HR, finance) en systemen waarin meerdere AI-agents samenwerken aan complexere taken. Gartner
Wat betekent dit praktisch?

• Bedrijven zullen vaker kiezen voor modellen die zijn getraind op branchedata (in plaats van generieke modellen) — meer accuratesse en compliance. Gartner
• Multi-agent systemen (waar meerdere AI-units samenwerken) helpen bij het orkestreren van workflows, bijvoorbeeld: materieelbeheer-agent + projectplanning-agent + HR-agent. Gartner
  Toepassing voor jou: Dit opent kansen voor organisatie-specifieke AI-oplossingen binnen de bouw en HRM-context waarin je actief bent — zoals talent-ontwikkeling, materieelplanning, of procesoptimalisatie met industriegerichte modellen.

4. Data-, infrastructuur- en governance-transformatie

Naarmate AI volwassen wordt, verleggen de accenten van experimenteren naar schaalbaarheid, veiligheid en betrouwbaarheid. Volgens Gartner horen hier trends bij zoals “confidential computing”, “AI security platforms” en “digital provenance”. Gartner
Belangrijke aandachtspunten:

• Beschermen van data tijdens verwerking (confidential computing) wordt essentieel. Gartner
• Transparantie en herleidbaarheid van AI-beslissingen (“digital provenance”) worden voor regulators en stakeholders belangrijk. Gartner
• Organisaties moeten de infrastructuur vernieuwen: AI-native platforms, hybride cloud, edge-computing. Gartner
  Waarom voor jou belangrijk: Binnen jouw bouworganisatie (met AFAS, HRM, materieel) is het relevant om na te denken over hoe AI-initiatieven veilig worden ingebed in de organisatie-architectuur (IT, HR, finance) — governance en infrastructuur zijn geen “nice to have” meer maar must-haves.

5. Mens-centraal AI en nieuwe werkverhoudingen

Een terugkerend thema is dat AI niet de mens vervangt, maar deze juist moet versterken. Bijvoorbeeld in onderzoek van Visier wordt gesteld dat managers centrale schakel worden in de “nieuwe employee experience” via AI-tools. PR Newswire
Focusgebieden:

• AI-tools worden zo ontworpen dat mensen effectiever kunnen werken — bijvoorbeeld managers met realtime data voor coachingsgesprekken. PR Newswire
• Upskilling en cultuurverandering worden noodzakelijk: medewerkers moeten leren samenwerken met AI, nieuwe rollen ontstaan. Deloitte+1
• Organisatietransitie: van reactief naar proactief, van “tools gebruiken” naar “AI als partner”. PR Newswire+1
  Jouw context: Aangezien je bezig bent met cultuur- en leiderschapsverandering binnen een bouwbedrijf met 200 medewerkers, is deze trend uitermate relevant. Je kunt al plannen maken voor hoe AI-gebaseerde tools leiders en projectleiders kunnen ondersteunen in hun nieuwe rollen.

Conclusie & aanbeveling

2026 wordt een moment van waarheid voor AI-initiatieven: de experimentfase loopt ten einde, inzet, governance en mensgerichte toepassing staan centraal. Voor jouw rol (HRM, transitie­proces, organisatie­aansturing binnen de bouw) biedt dit volop aanknopingspunten:

• Begin nu met het identificeren van ROI-gedreven use cases voor agentic of domeinspecifieke AI binnen jouw organisatie.
• Schets een infrastructuur- en governance-plan: hoe veilig, betrouwbaar en schaalbaar wordt AI in jullie setting?
• Ontwikkel een mens-en cultuurstrategie: welke vaardigheden moeten projectleiders, managers en medewerkers ontwikkelen? Hoe ziet mens-AI samenwerking eruit?
• Verken fysieke AI-toepassingen specifiek voor de bouw (materieel, logistiek, veiligheid) als innovatie­kans.
• Stel jezelf de vraag: “Hoe zorgen we dat AI de mens versterkt, en niet vervangt?” — dit sluit aan op je eerdere ambitie van proactief werken en cultuurverandering.